‘Respect voor mijzelf is weten dat ik van nature waardevol ben. Ik hoef niets te hebben, te zeggen of te doen om als mens waardig te zijn’

Verdraagzaam zijn heeft soms veel weg van ‘dulden’: jij bent wat je bent en je laat anderen zijn wat zij willen zijn, ook al bevalt het je niet.
Je zult je er misschien negatief of angstig over voelen of medelijden met hen hebben maar je laat hen toch zijn of doen, op hun manier.

Verdraagzaamheid wordt een actieve, positieve kracht als je een open houding kunt bewaren en je verbindt met je innerlijke centrum dat je helpt de goede, unieke kwaliteiten in anderen en in situaties te waarderen.
Je eerste ervaringen doe je thuis op, in het gezin waar je opgroeit.
Op school, in de klas kan Verdraagzaamheid een vaardigheid voor het leven worden: de vaardigheid om je nooit bedreigd te voelen door het gedrag van anderen; om onder alle omstandigheden jezelf te blijven en om te gaan met anderen op een constructieve, harmonische manier.

LESACTIVITEIT OVER VERDRAAGZAAMHEID vanaf 2 ½ jaar

Je kunt bijvoorbeeld beginnen (in je eigen woorden) met je groep hierover te praten:

· We zijn allemaal uniek en hebben iets waardevols te bieden en te delen

· Verdraagzaamheid is anderen aanvaarden en verschillen waarderen

· Verdraagzaamheid is mezelf aanvaarden, zelfs als ik fouten maak

· Verdraagzaamheid is anderen aanvaarden, zelfs als ze fouten maken.

Voor de leerkracht
Zoals bij iedere waarde helpt het enorm om Verdraagzaamheid eerst naar jezelf toe te oefenen. Wanneer je verdraagzaam leert zijn t.o.v. jezelf (jezelf helemaal kunt accepteren zoals je bent en jezelf vergeeft voor zg fouten en vergissingen) word je dat natuurlijkerwijs ook voor een ander.

Baby’s en peuters zijn niet bevooroordeeld. Onverdraagzaamheid wordt aangeleerd.

Onderzoek toont aan dat mensen met een groter zelfbewustzijn verdraagzamer zijn dan mensen met een laag zelfbeeld.

ACTIVITEIT: EEN BOOM VOL SCHATTEN

Om het ‘universum’ van iedereen te aanvaarden, nodig je elk kind uit om iets van thuis mee te brengen dat hij of zij leuk vindt. En vraag dan elk kind, afhankelijk van de omstandigheden, om een kleine tekening te maken van zijn of haar favoriete dingen – een stuk speelgoed, een activiteit, een siervoorwerpje of iets van voeding. Teken een boom op een groot stuk papier of behang en laat de kinderen hun kleine tekeningen op de boom hangen.
Praat er dan met elkaar over hoe ieder uniek is en hoe geweldig de boom is omdat het zoveel verschillende soorten schatten heeft.

Veel plezier!

LESACTIVITEIT OVER VERDRAAGZAAMHEID vanaf 12 jaar

Als leerkracht kun je bijvoorbeeld beginnen met je klas te bespreken:

Wanneer er gebrek is aan zelfacceptatie, is er gebrek aan verdraagzaamheid.

Vraag je leerlingen wat zij van deze bewering vinden.

Erken en bedank de kinderen voor ieder antwoord, zonder er een oordeel over te vellen of het antwoord als goed/niet goed te kwalificeren.

Stel dan de volgende vragen en nodig een leerling uit een lijstje van antwoorden op het bord te schrijven:

* Mensen discrimineren op verschillende manieren. Wat zijn hun vooroordelen? Laten we kijken hoeveel we er kunnen opnoemen. Mensen
discrimineren op basis van ….. (vaak wordt genoemd: ras, religie, gender, huidskleur en cultuur).

* Kan je er meer bedenken?

* Bezittingen of uiterlijke schoonheid?

* Kijk je neer op iemand die zichtbaar weinig geld heeft?

* Of lelijk lijkt?

* Of niet al te slim?

* Welke andere factoren kun je nog bedenken? (Andere redenen kunnen zijn:

positie, opleiding, leeftijd)

* Waarom doen mensen dit? Is er soms een aangeboren behoefte om beter te

zijn dan een ander of om zich superieur te voelen?... Of denk je dat mensen zich

vergelijken om zo te proberen een goed of beter gevoel over zichzelf te krijgen?

Voor de leerkracht:

mensen vergelijken zich zelf graag met anderen omdat ze zich op die manier goed proberen te voelen. Dat is heel begrijpelijk en velen van ons doen dat. Maar er is altijd iemand slimmer, minder slim, knapper of minder knap. Als je jezelf als waardevol aanvaardt, is het niet nodig om je met anderen te vergelijken om je goed te voelen.
Je hebt dan geen behoefte om je superieur te gedragen.

Baby’s en peuters zijn niet bevooroordeeld. Onverdraagzaamheid wordt aangeleerd.

Onderzoek toont aan dat mensen met een groter zelfbewustzijn verdraagzamer zijn dan mensen met een laag zelfbeeld.

VERVOLG ACTIVITEIT

Met de volgende vragen ga je een stapje verder. Je dient als leerkracht wel een veilige context te scheppen voor de discussie: ‘Als sommigen van jullie in de hierna volgende discussie iets persoonlijks meedelen, zijn jullie dan bereid om je medeleerlingen te respecteren door hun persoonlijke verhalen niet buiten de klas verder te vertellen?’

* Wat betekent verdraagzaamheid voor jullie? (bijvoorbeeld: ‘een rechtvaardige en

objectieve houding tegenover diegenen wiens meningen, praktijken, ras, religie,

nationaliteit enz. verschillen van de onze’)

* Ken je voorbeelden van verdraagzaamheid? In je eigen omgeving?

* Ken je voorbeelden van onverdraagzaamheid? In je eigen omgeving?

* Als je een voorbeeld van onverdraagzaamheid meemaakt wat zou je dan kunnen doen

(kun je dan iets doen?) om de situatie in een positieve richting om te buigen?

(bijvoorbeeld als iemand wordt gepest)

* Wanneer breng ik het op om op een vanzelfsprekende manier verdraagzaam te zijn?

Voor de leerkracht

Deze laatste vraag moet naar het – voorlopige - inzicht van deze les leiden: namelijk
dat verdraagzaamheid (net als respect, liefde, enz.) voortkomt uit verdraagzaamheid
naar jezelf toe. Als je jezelf accepteert, respecteert en liefhebt, gewoon zoals je bent, breng je dat ook op voor anderen.

Omgekeerd: onverdraagzaamheid komt voort uit een pover zelfbeeld, uit ontevredenheid met jezelf en je lot.

Het blijkt dus van belang aandacht te besteden aan je menselijke waarden. Als je die waarden in jezelf ontdekt en je bewust wordt, voel je je waardevol. Je ontleent dan je identiteit niet uitsluitend aan dingen aan de buitenkant (uiterlijk, bezit, overtuigingen). Maar ook aan je innerlijke kwaliteiten: je voelt dat je liefde in je hebt, je merkt dat je respect voor mensen kunt opbrengen, je ervaart dat je gewoon uit jezelf, uit plezier, bepaalde verantwoordelijkheden op je neemt enzovoorts.

Hou het debat simpel en dichtbij huis, school en uitgaansleven. Want als de kinderen zo’n waarde weten te herkennen en toe te passen in de eigen omgeving, zullen ze het zeker kunnen in de maatschappij.

Je kunt deze les nog uitbreiden door de kinderen een A5je te laten schrijven over verdraagzaamheid en door ze op zoek te laten gaan naar symbolen, muziek, songs, gedichten, verhalen, tekeningen etc. die verband houden met Tolerantie.

Veel plezier!